_________________

“കൊഹിമയിലെ ടെന്നീസ് കോർട്ടിൽ അവിടെ വീണ ഓരോ മനുഷ്യനുംവേണ്ടി ഒരു ശ്മാശാനശില സ്ഥാപിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. ആ ശിലകളിന്മേൽ അവർ ഓരോരുത്തരുടെ നാഴികകൾ കുറിക്കുന്ന പിത്തള പ്ലേറ്റുകളും. കാടുകൾ വെട്ടി നഗ്നമാക്കിയ കുന്നുകളിന്മേൽ വെള്ളക്കാരും അവർക്കു പുറകെ വന്ന  നാടൻ സാഹിബുമാരും പണിത ബംഗ്ലാവുകൾ എഴുന്നുനിന്നു. കുന്നുകളിൽചുറ്റി ഇഴയുന്ന റോഡുകളിൽകൂടി പട്ടാളവണ്ടികൾ ഇടവിടാതെ നീങ്ങിക്കൊണ്ടിരുന്നു. ടെന്നിസ് കോർട്ടിലെ പുൽത്തകിടികൾക്കിടയിലെ തടങ്ങളിൽ തഴച്ചു വളരുന്ന ശിശര പുഷ്പങ്ങൾ കാറ്റിൽ വിറച്ചു.”... --- അഭയാർത്ഥികൾ (ആനന്ദ്) വാർ സെമിത്തേരി വാർ സെമിത്തേരി   രണ്ടാം ലോകമഹായുദ്ധത്തിന്റെ അവസാനകാലത്ത് അർത്തിരന്പി വന്ന ജപ്പാൻ സൈന്യത്തിനു തോറ്റു പിൻവാങ്ങേണ്ടി വന്നത് കൊഹിമയിൽ വച്ചാണ്. ബ്രിട്ടീഷ് ഉദ്യോഗസ്ഥരുടെ ടെന്നിസ് മൈതാനത്തു വച്ചു നടന്ന ആ ഏറ്റുമുട്ടലിൽ കൊല്ലപ്പെട്ട കോമ്മൺവെൽത്ത് രാഷ്ട്രങ്ങളിലെ സൈനികരുടെ സമാധി സ്ഥലം കൊഹിമയുടെ ഹൃദയഭാഗത്തായി സംരക്ഷിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. ചെറിയ തണുപ്പുള്ള പ്രഭാതം, വിജനമായ സെമിത്തേരിയിൽ പുൽതകിടികളിലെ പിത്തള തകിടുകളിലൂടെ കണ്ണോടിച്ചു നടന്നു...

നാലുപാടും മലനിരകളാൽ ചുറ്റപ്പെട്ട് നീർത്തടങ്ങളാൽ സമ്പുഷ്ടമായ മണിപ്പൂർ താഴ്‌വാരയാണ് ലക്‌ഷ്യം . നാഗാലാൻഡിലെ ദിമാപൂർ വഴി കുഴികൾ നിറഞ്ഞ ഇൻഡോ ബർമ റോഡിലൂടെ മാത്രമേ താഴ്‌വാരത്തിലേക്കു എളുപ്പമെത്തിച്ചേരാനാവൂ . തെക്കൻ ആസ്സാമിൽ നിന്നും ബരാക്ക് ചുരം വഴി ദേശീയപാതയുണ്ടെങ്കിലും അതൊട്ടും സഞ്ചാരയോഗ്യമല്ല. അസം അതിർത്തിയിൽ വന്നു നിൽക്കുന്ന തീവണ്ടിപ്പാതയെ പടിഞ്ഞാറൻ മലകൾ തുരന്ന് ഇംഫാലിൽ എത്തിക്കാനുള്ള പദ്ധതി പ്രാരംഭദശയിലുമാണ്. വഴിയിൽ ഇടയ്ക്കിടക്ക് പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്ന പട്ടാള ചെക്ക്പോസ്റ്റുകൾ, കൈക്കൂലിക്കായി കാത്തിരിക്കുന്ന ഉദ്യോഗസ്ഥരുമെല്ലാം യാത്രയെ കൂടുതൽ ദീർഘിപ്പിക്കും. ഈ അസൗകര്യങ്ങളും പൊതു ഗതാഗത സംവിധാനങ്ങളുടെ അപര്യാപ്തതയും തെറ്റിദ്ധരിക്കപ്പെട്ട രാഷ്ട്രീയാന്തരീക്ഷവുമാവാം സഞ്ചാരികളെ  ഇവിടെനിന്നകറ്റി നിർത്തുന്നത്. ഇൻഡോ-ബർമ റോഡ്  പുലർവേളയിൽ കോടമഞ്ഞു മൂടിയ മലനിരകൾ കടന്നു  ഇംഫാലിൽ  പ്രവേശിക്കുമ്പോൾ മഴ പെയ്തുതോർന്നിരുന്നു.  അധികം തിരക്കില്ലാത്ത ചെറുനഗരത്തിൽ ഒട്ടേറെ പട്ടാള വാഹനങ്ങളും കവലകളിൽ വ്യന്യസിക്കപ്പെട്ട സൈനികരും. ഈ സൈനിക വിന്യാസത്തെ പറ്റിയാണല്ലോ മണിപ്പുരിനെ നാം അടയാ...